Lantaarnpalen en duurzaamheid
Lantaarnpalen oftewel lichtmasten
Er zijn diverse soorten lantaarnpalen op de markt. Staal, aluminium, kunststof en zelfs houten masten zijn verkrijgbaar. Hun eigenschappen variëren. Het is lastig te zeggen welk materiaal het duurzaamst is over de totale levensduur. De gemeente Dalfsen kiest bij de aanschaf van nieuwe lantaarnpalen op dit moment veelal voor aluminium. Zie meer onderaan bij ′Duurzaam materiaalgebruik′.
Vormgeving lantaarnpalen - beeldkwaliteit
Bij daglicht is de vormgeving medebepalend voor de ruimtelijke kwaliteit van de omgeving. Om die reden kiest de gemeente in sommige gebieden speciale lantaarnpalen en armaturen. Bekend zijn de lantaarnpalen met antieke uitstraling in centrumgebieden. Dalfsen kiest in zijn algemeenheid voor ′sober en doelmatig′. In Nieuwleusen zijn de uithouders aan lantaarnpalen van oudsher langer dan in de andere woonkernen.
Lichtvisie voor de kern Dalfsen
Voor de kern van Dalfsen legt de Lichtvisie (2014) vast dat een herkenbare serie lantaarnpalen wordt toegepast die de Dalfser identiteit verbindt en versterkt middels kleur en vorm (zie Lichtvisie).
Foto′s: links modern vormgegeven lantaarnpalen (bij de Trefkoele, Dalfsen). Rechts een nostalgisch ontwerp dat vaak voor oudere dorpskernen wordt gekozen.
Hoogte lantaarnpalen
De hoogte van de lantaarnpaal past bij het type weg. Lantaarnpalen langs gebiedsontsluitingswegen zijn vaak 8 meter. Een paal langs een grotere erfontsluitingsweg en op een bedrijventerrein heeft een hoogte van 6 meter, langs een kleinere woonstraat en langs fietspaden staan vaak 4 meter hoge palen. Op het bedrijventerrein staan palen van 9 meter hoogte, de gemeente overweegt om dit in de toekomst gelijk te trekken aan de paalhoogte op bedrijventerreinen in de andere kernen.
Levensduur
Een lantaarnpaal oftewel lichtmast gaat vaak 40 jaar mee. Omdat een armatuur 20 jaar meegaat, wordt het armatuur vaak 1 keer gewisseld. Het is mogelijk om op dezelfde mast van conventionele naar LED verlichting over te schakelen.
Wanneer de lantaarnpaal 40 jaar oud is, en er is nog geen reden voor vervanging, dan wordt de kwaliteit gecontroleerd, bijvoorbeeld met een stabiliteitsmeting. Wanneer de partij die de meting uitvoert, de kwaliteit blijft garanderen, kan de gemeente ervoor kiezen de lantaarnpaal langer te behouden gedurende bijvoorbeeld 5 jaar.
Onderhoud en reparatie
De circa 5800 lantaarnpalen (in het jaar 2016) in onze gemeente kennen een beperkte achterstand qua vervanging en onderhoud. Lees meer in storingen en onderhoud.
Duurzaam materiaalgebruik
De gemeente Dalfsen vindt materiaalgebruik een belangrijk aandachtspunt. Bij het beoordelen van de duurzaamheid van armaturen én lantaarnpalen wordt naar de gehele cyclus gekeken van winning, productie, gebruik, verwijderen en hergebruik van materialen.
Afspraken worden gemaakt met de leveranciers over duurzaamheid. Hierbij worden ook erkende inzamelaars en verwerkers betrokken zodat defecte of afgeschreven lampen milieuvriendelijk worden verwerkt.
Als er nieuwe lantaarnpalen worden geplaatst, dan kiest de gemeente tussen de diverse beschikbare materialen, op basis van kosten, onderhoudsgemak en duurzaamheid in brede zin. Op dit moment zijn vooral aluminium masten in gebruik. De gemeente denkt vooraf na over welke milieuvriendelijke oppervlaktebescherming, schilderwerk en schoonmaak mogelijk is.
Bots-vriendelijke masten
Op de markt zijn zogenaamde ‘bots-vriendelijke masten’ verkrijgbaar. De constructie beweegt met de auto mee of breekt zelfs helemaal af waardoor de auto minder abrupt tot stilstand komt. Aangezien voorkomen beter werkt dan genezen, kiest de gemeente voor zoveel mogelijk infrastructurele maatregelen om botsingen te voorkomen. Er zijn tot op heden geen bots-vriendelijke masten toegepast.