Markering

Vanwege het principe: ‘Donker waar mogelijk, licht waar nodig’ plaatst de gemeente niet automatisch verlichting in het buitengebied en langs gebiedsontsluitingswegen aan de randen van de bebouwde kom. Er zijn natuurlijk situaties waarin er toch iets extra’s nodig is voor de verkeersveiligheid.  Waar mogelijk wordt dit opgelost met nieuwe technieken die het verloop van de weg aangeven. Dit filmpje van de provincie Overijssel gaat over hoe een weg met weinig verlichting verkeersveilig kan zijn. 

Markeren en Bewust Verlichten in 5 stappen

Dalfsen doorloopt de volgende 5 stappen wanneer zij een weg aanlegt of renoveert:

Stap 1. Infrastructuur

Wegen worden zo veilig mogelijk aangelegd. Het handboek wegontwerp CROW ligt hieraan ten grondslag. De gemeente denkt goed na bij het kiezen van materialen, kleuren, vormgeving, de plek van bochten en rotondes, stoplichten en oversteekplaatsen, bomen, enzovoort.

Een optie is een lichter wegdek waardoor met de eigen koplamp veel meer van de omgeving te zien is. Bekend zijn de gelijkwaardige kruisingen met een verhoogd wegdek met lichte klinkers. Ook kunnen er reflecterende materialen worden gebruikt (betonbanden, straatstenen). Er zijn diverse nieuwe materialen op de markt. Daardoor zal er minder of zelfs geen verlichting van lantaarnpalen nodig zijn in veel situaties.

De gemeente besluit per situatie of zij reflecterend materiaal toepast bij deklagen en betonwaren. Hierbij wordt gekeken naar de locaties, de technische ontwikkelingen, de investeringskosten en de hoeveelheid licht die kan worden bespaard. 

Foto′s: voorbeelden van reflecterende wegdekken in andere gemeenten

Stap 2. Passieve markering oftewel reflectie.

Waar nodig wordt voor extra verkeersveiligheid, reflecterend materiaal aangebracht in de lijnen, het wegdek zelf, in de bebakening, bebording en op palen. Een voorbeeld hiervan zijn glasbollen in de weg die in het licht van de eigen koplampen het verloop van de bocht aangeven. De gemeentelijke rotondes hebben in de betonrand dergelijke ′kattenogen′.

Door technische innovaties wordt de reflectie steeds beter en zijn er meer varianten mogelijk. Reflectorpaaltjes en schrikhekken zijn nu beter zichtbaar dan vroeger. Ook is er wegenverf met toegevoegde glasparels voor een verhoogde reflectie van de witte lijnen of pijlen op het wegdek.

Foto 1: het schrikhek ondersteunt vanaf deze rijrichting de lantaarnpaal en verkeersborden die aangeven dat er een kruising aankomt (Kortersweg/Dalmsholterweg, Dalfsen)

Foto 2: deze t-splitsing wordt aangegeven met een lantaarnpaal met zacht oranje licht en met reflecterende belijning in de vorm van een druppel (Stadhoek/Staphorsterweg Nieuwleusen) 

Stap 3. Actieve markering.

Kleine lichtpunten in het wegdek laten al van veraf zien dat er een scherpe bocht of een rotonde aankomt. Ze zorgen voor weinig lichtvervuiling en maken meestal gebruik van LED. Actieve markering heeft energie nodig. In veel gevallen komt dit van het elektriciteitsnetwerk. In sommige gevallen werkt de markering op een accu en/of zonnecel.

Vanwege de hogere kosten wordt actieve markering alleen toegepast als passieve markering onvoldoende veiligheid biedt. Dit kan het geval zijn:

• bij hogere snelheden (de koplamp reikt dan relatief minder ver)
• wanneer er meer omgevingslicht is, waardoor de reflectie minder goed te zien is

Foto links: de weggebruiker herkent deze rotonde aan een combinatie van passieve markering (kattenogen) en actieve markering (knipperende lampjes) (Boumansweg, Nieuwleusen)

Foto rechts: actieve markering met LED studs waarschuwt de weggebruiker voor gevaarlijke bochten (Rechterensedijk)

Stap 4. Energiezuinige verlichting

Lantaarnpalen worden geplaatst als de vorige 3 stappen niet genoeg verkeersveiligheid bieden of als er voor de sociale veiligheid of de leefbaarheid op straat verlichting nodig is. De verlichting is dan zo energiezuinig mogelijk.

Foto′s: om de gelijkwaardige kruising respectievelijk wegversmalling aan te duiden is er in beide gevallen een combinatie gemaakt van verlichting (van een afstand zichtbaar) en reflecterende technieken (links: Schaapskooiweg/Vennenbergweg, Dalfsen, rechts: Lemelerveldseweg, Dalfsen). In de rechter situatie zou 1 lantaarnpaal precies naast het midden van de versmalling, ook voldoende zijn.

Stap 5. Slimme technieken toepassen.

Waar dit kan, wordt de lamp ’s nachts uitgeschakeld of gedimd.