Veiligheid
Verlichting wordt vaak met veiligheid in verband gebracht. Het is een ingewikkeld onderwerp. Ook overdag vinden er ongelukken, overvallen en diefstal plaats. Licht maakt niet automatisch veilig, maar speelt wel een rol. We maken daarbij onderscheid tussen verkeersveiligheid en sociale veiligheid.
1. Verkeersveiligheid
Verkeersveiligheid gaat over de veilige en vlotte afwikkeling van verkeer. Goed zicht is van belang. Op de weg met haar zijwegen en obstakels, op andere weggebruikers, op verkeersborden. Bij de inrichting van de weg (en het groen eromheen) let de gemeente op de verkeersveiligheid. Openbare verlichting en/of reflecterende markering kunnen worden benut om het verloop van de weg nog beter te laten zien of om het rijcomfort te vergroten.
Bij iedere keuze die de gemeente bij de aanleg van wegen en paden maakt, ligt verkeersveiligheid aan de basis. Wel houdt ze rekening met de impact van licht op de omgeving. Zie voor de keuzes van Dalfsen H3. Openbare Verlichting op Maat.
Foto links: deze rotonde is herkenbaar door het blauwe verkeersbord gecombineerd met reflecterende bollen én oranje lampen in de betonrand (Bosmanweg, Nieuwleusen)
Foto rechts: de wegversmalling is zichtbaar door een combinatie van verlichting en reflecterende technieken (Lemelerveldweg, Dalfsen)
2. Sociale veiligheid
Bij sociale veiligheid wordt onderscheid gemaakt tussen:
- objectieve sociale veiligheid: het is veilig, er vinden meetbaar minder incidenten plaats
- subjectieve sociale veiligheid: mensen voelen zich veilig
Veel mensen voelen zich veiliger als er licht brandt (subjectieve sociale veiligheid). Of het ook echt veiliger is, wordt vooral bepaald door de medeburgers: schiet iemand te hulp als er iets gebeurt? Het gevoel van veiligheid kan ook afhangen van hoe goed men zichtbaar is, of de omgeving bekend is, of er huizen direct langs de weg staan, et cetera. Het is een feit dat veel inbraken overdag plaatsvinden als er niemand thuis is. Hetzelfde geldt voor overvallen op straat op klaarlichte dag. Kennelijk is licht niet de bepalende factor.
Foto′s: de verlichting in deze achterpaden maakt het mogelijk om bijvoorbeeld de fiets weg te zetten. Er is echter geen sociale controle (Plaatkamp/Eskamp, Dalfsen)
Beide vormen van sociale veiligheid zijn afhankelijk van:
- de overzichtelijkheid van een gebied
- de aanwezigheid van mensen in dat gebied
De gemeente kiest voor aanpassingen aan de weg, de groenvoorziening en verlichting wanneer dit nodig is om de overzichtelijkheid van een gebied te verbeteren. Deze maatregelen bieden echter geen garantie voor sociale veiligheid. Voor verhoogde veiligheid is sociale controle nodig. Anders ontstaat er schijnveiligheid. De gemeente verlicht geen parken en achterpaden omdat het vanuit sociale veiligheid soms beter is om juist niet te verlichten.
De kleur van de verlichting is van invloed op (het gevoel van) veiligheid. De gemeente kiest voor de verlichting in woonwijken en centrumgebieden een kleur waarbij gezichten goed herkenbaar zijn.
Foto′s: Verlichting langs voetpaden (links en midden: Westerbouwlanden Noord, Nieuwleusen, rechts: De Weitjes Hoonhorst)